Słowenia jest bardzo niedocenianym krajem w Europie. Wiele osób myli ją ze Słowacją, co nawet mnie irytuje. A jak na tak niewielki kraj ma naprawdę dużo do zaoferowania. Jak wiecie bądź nie, mieszkałam w Ljubljanie łącznie przez 7 miesięcy. W tym czasie zdążyłam nieco pozwiedzać nie tylko samą Ljubljanę, ale także inne miejsca w Słowenii. Jako, że mieli odwiedzić mnie znajomi postanowiłam przygotować dla nich trasę zawierającą najciekawsze punkty miasta, które można na spokojnie zobaczyć w jeden dzień. Szkoda jednak, żeby tak świetnie przygotowana trasa się zmarnowała. Stąd też postanowiłam podzielić się nią z Wami, w tym także niepublikowanymi dotąd zdjęciami, które zrobiłam w Ljubljanie. Oto przed Wami pełen przewodnik, czyli jednodniowa wycieczka po Ljubljanie – co warto zobaczyć?

Jednodniowa wycieczka po Ljubljanie – co warto zobaczyć?

Jeśli przyjeżdżacie pociągiem bądź autokarem to wylądujecie na dworcu w Ljubljanie. Stamtąd tylko kawałek dzieli Was od pierwszego punktu trasy, czyli…

1. Nebotičnik – najstarszy wieżowiec na terenie dawnej Jugosławii 

Wybudowany w 1933 w stylu neoklasycyzm, art-deco. Oprócz tego, że jego design jest naprawdę ciekawy i nietypowy, to na dodatek widok z niego jest cudowny. Można zobaczyć panoramę całego miasta, w tym także wzgórze zamkowe. To świetny przystanek na śniadanie i kawę z rana, bądź też kawę i ciacho po obiedzie. Na samym szczycie znajduje się kawiarnio bar, z naprawdę rozsądnymi cenami. Za kawę zapłacicie tam w okolicach 2-3€.

2. Park Tivoli – największy i najpiękniejszy park w Ljubljanie

Jeśli nie przepadacie za parkami możecie pominąć ten punkt wycieczki, chociaż moim zdaniem w ten sposób sporo stracicie. Park Tivoli to zdecydowanie największy i najpiękniejszy park w Ljubljanie, rozciągający się od centrum miasta, aż do jego obrzeży. Został zaprojektowany w 1813 roku przez francuskiego inżyniera Jeana Blancharda i powstał z połączenia parków otaczających rezydencje Podturn i Cekin.

Park o powierzchni około 5 km² przecinają trzy okazałe aleje wysadzane kasztanowcami i ozdobnymi klombami oraz licznymi posągami i fontannami. Teren parku wtapia się w zbocza wzgórza Rožnik, z którym łączy go kilka ścieżek spacerowych, a także ścieżka z kilkoma stanowiskami do ćwiczeń na całej jego długości. Tuż przy wejściu znajduje się Promenada Jakopiča (Jakopičevo sprehajališče), zaprojektowana przez architekta Jože Plečnika, która jest miejscem całorocznych wystaw wielkoformatowych fotografii. Podążając nią dotrzecie do zamku Tivoli, czyli XVII wiecznej rezydencji, która obecnie jest centrum kulturalnym.

3. Słoweński Narodowy Teatr Operowy i Baletowy w Ljubljanie

Wracając w stronę centrum mijamy po lewej stronie Słoweński Narodowy Teatr Operowy i Baletowy w Ljubljanie. Budynek teatru, wybudowany został w 1892 roku i może się pochwalić naprawdę ciekawą historią. Na przełomie XIX i XX wieku mieścił się tu najpierw Teatr Niemiecki (Nemško gledališče), a następnie Teatr Prowincjonalny (Deželno gledališče). W 1918 r. powstały przy teatrze zespoły operowe i baletowe oraz orkiestra, które po II wojnie światowej zaczęły koncertować poza granicami kraju i zdobywać międzynarodowe uznanie.

Zespół Słoweńskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu w Ljubljanie (SNG Opera in balet Ljubljana) wykonuje bogaty repertuar klasycznych a także współczesnych oper, baletów i utworów koncertowych. W każdym sezonie daje około 150 występów. Do najgłośniejszych międzynarodowych projektów koprodukcyjnych Teatru należą Faust, Aida, Nimfy Renu i Miłość do trzech pomarańczy. Także jeśli akurat będziecie mieć okazję warto wybrać się na jeden z nich.

4. Trg Republike – symboliczne serce słoweńskiej państwowości

Plac otacza budynek słoweńskiego parlamentu, futurystyczne trójkątne wieże budynków TR3 i Ljubljanska Banka, za nimi znajduje się centrum kongresowe i kulturalne Cankarjev Dom oraz dom towarowy Maximarket. Sam plac jest ciekawym przykładem architektury socjalistycznego modernizmu. Uczeń Plečnika, Edvard Ravnikar zaprojektował je w 1960 roku jako centrum nowoczesnej Ljubljany, na terenie zajmowanym wcześniej przez rozległe ogrody klasztoru Urszulanek.

Budynek parlamentu słoweńskiego został zbudowany w latach 1954-1959 według planów architekta Vinko Glanza jako siedziba Zgromadzenia Ludowego. Przechodząc obok zwróćcie uwagę na dwukondygnacyjne wejście główne, otoczone rzeźbami symbolizującymi robotników wykonujących różne zawody.

5. Mury rzymskie – pozostałości rzymskiego miasta Emona

Niewiele osób, które odwiedza Ljubljanę wie o tym, że historia tego miejsca jest naprawdę długa i sięga czasów rzymskich, kiedy to w tym samym miejscu istniało miasto o nazwie Emona. Wybudowana w 14 roku n.e. zamieszkiwana przez 5000 do 6000 osób, głównie kupców i rzemieślników. Oprócz tego stanowiła także ważny ośrodek wczesnochrześcijański z własną boginią, Equrną. Oprócz murów w centrum, w jednym z tuneli koło placu kongresowego (Kongresni trg) można zobaczyć także pozostałości rzymskiej drogi.

6. Stari trg – stary targ z fontanną Herkulesa

Po przejściu przez most nad Lublanicą, czyli główną rzeką przepływającą przez całe centrum Ljubljany wracamy do starych zabudowań, które otwiera stary targ z fontanną Herkulesa. Większa barokowa fontanna Kumersteinera stała już na tym rynku wcześniej. Aczkolwiek niestety pod koniec XVIII wieku została zburzona z powodu zlikwidowanego wodociągu z Golovca. Posąg Herkulesa został jednak ocalony i był przechowywany w Muzeum Miejskim w Ljubljanie. Obecnie stoi w arkadowym korytarzu ratusza. Aby wypełnić lukę na placu, a jednocześnie przywrócić trochę dawnej świetności i pamięci o przestrzeni opisanej przez Valvasora i Prešerena, na początku lat 90. postanowiono dokonać interpretacji starej barokowej fontanny na podstawie oryginalnego posągu.

7. Mestna hiša – czyli miejski ratusz

Idąc dalej ulicą Stari trg przechodzącą później w Mestni trg zwróćcie uwagę na piękną architekturę zabudowań po obu stronach. Na wysokości potrójnego mostu po prawej stronie znajduje się miejski ratusz. Pierwotny budynek wzniesiono w stylu gotyckim w 1484 roku. Jednak na początku XVIII wieku budynek przeszedł barokową renowację z wenecką inspiracją. Warto wejść do środka, aby zobaczyć piękny dziedziniec ze starą studnią, a także tymczasowe wystawy.

Na zewnątrz ratusza znajduje się replika barokowej Fontanny Robby, dzieło Francesco Robby. Oryginał, ukończony w 1751 roku, znajduje się obecnie w Galerii Narodowej.

8. Katedra Świętego Mikołaja

Dalej idąc tą samą ulicą po lewej stronie ukaże się piękna barokowa Katedra Świętego Mikołaja. Obecna barokowa świątynia pochodzi z początku XVIII wieku, chociaż jej historia sięga XIII wieku. Ja niestety nigdy nie weszłam do środka, także mam nadzieję, że Wy nie popełnicie mojego błędu i zajrzycie do wnętrza.

Niemniej jednak zapadły mi w pamięć bogato zdobione dwie pary drzwi z brązu. Okazuje się, że zostały one ufundowane na pamiątkę wizyty Jana Pawła II w Słowenii w maju 1996 roku. Główne drzwi przedstawiając 1250 lat chrześcijaństwa na Słowenii, natomiast boczne obrazują historię diecezji w Ljubljanie.

9. Vodnikow trg – główny targ w Ljubljanie

To tutaj codziennie rano można kupić świeże owoce i warzywa, ale także buty, kapelusze, czy ubrania. Zaraz obok co piątek organizowany był targ z kuchniami świata, gdzie wystawiały się różne okoliczne restauracje. Można było spróbować zarówno lokalnej słoweńskiej kuchni jak i specjałów z innych krajów np. z Japonii, Wietnamu, Tajlandii, Maroka, Włoch itd. Niestety z tego co się orientuję na czasy covida zostało to zawieszone, aczkolwiek może jeszcze powróci?

10. Ljubljanski grad – zamek w Ljubljanie

Są trzy drogi, aby dostać się bez samochodu na wzgórze zamkowe. Jednak najbardziej polecam wybrać trasę rozpoczynającą się w centrum po skręceniu z Vodnikow trg w Študentovska ulica. 

Zamek w Ljubljanie znajduje się na Wzgórzu Zamkowym górującym nad centrum Ljubljany. Pierwotnie średniowieczna twierdza, prawdopodobnie zbudowana w XI wieku, została przebudowana w XII wieku. Jednakże obecny kształt zamek uzyskał po niemal całkowitej przebudowie w XV wieku, przy czym większość zabudowy pochodzi z XVI i XVII wieku. Początkowo służyła jako budowla obronna, od pierwszej połowy XIV wieku jako siedziba panów Carnioli. Następnie od początku XIX wieku była wykorzystywana do różnych celów, które zmieniały się z ubiegiem lat. Dziś jest to głównie miejsce kultury i rozrywki wraz z częścią muzealną, chociaż część kompleksu dostępna jest także nieodpłatnie.

Aby wrócić do centrum polecam Wam skorzystać z kolejki linowej, gdzie nie tylko można podziwiać piękną panoramę miasta z perspektywy zamkowego wzgórza, ale także szybko i przyjemnie znaleźć się z powrotem u podnóża zamku, czyli zaraz przy miejskim targu.

11. Zmajski most – słynny smoczy most

Smok jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Ljubljany. Nic więc dziwnego, że doczekał się szczególnego miejsca w centrum miasta. Został wybudowany w ramach szerszej renowacji miasta. Zastąpił stary dębowy most zbudowany w 1819 roku, zwany Mostem Rzeźniczym (Mesarski most), który został uszkodzony przez silne trzęsienie ziemi w 1895 roku. Nowy bogato zdobiony most wybudowany w stylu secesyjnym otworzono już w 1901 roku.

12. Tromostovje i Prešernov trg – potrójny most i plac Prešerena

Idąc wzdłuż rzeki napotykamy najbardziej znany most w Ljubljanie, czyli Tromostovje wraz z przylegającym do niego Plac Prešerena. Pierwotnie od czasów średniowiecza most był tylko jeden, jednak ze względu na małą jego przepustowość postanowiono po I Wojnie Światowej go przebudować i dodać dwa mniejsze boczne mosty przeznaczone dla pieszych. Od 2007 roku most całkowicie zamknięto dla ruchu drogowego i obecnie dostępny jest tylko dla pieszych.

Plac Prešerena początkowo był zwykłym skrzyżowaniem dróg. Swój obecny wygląd zyskał w XVII wieku, kiedy zbudowano przy nim barokowy kościół franciszkański Zwiastowania. Od kościoła przez pewien czas nosił nazwę Placu Mariackiego. W 1823 r, po rozebraniu murów miejskich, dotychczasowe skrzyżowanie wybrukowano i zamieniono oficjalnie na plac. Natomiast w 1905 roku postawiono tam posąg najbardziej znanego i cenionego Słoweńskiego poety Prešerena skąd wzięła się obecna nazwa placu.

Co spróbować będąc w Słowenii?

Jeśli chodzi o dania obiadowe to polecam dunajski zrezek, czyli ich wariację na temat schabowego, a właściwie na temat austriackiego sznycla. Kolejnym daniem typowo z terenów dawnej Jugosławii jest pleskawica, czyli grillowane mięso mielone z paprykową pastą ajwar i pieczywem a’la pita. Potrawą w podobnym stylu, którą także warto spróbować jest Ćevapčići, czyli grillowane mielone mięso w kształcie rulonu. Podawane zazwyczaj z frytkami i pastą ajwar.

Jednak moim ulubionym daniem zdecydowanie było štrukli, czyli rolada z serem twarogowym podawana najczęściej z zasmażką, bądź sosem. Istnieją także jej wydania z mięsem jak i na słodko. Na Święta Bożego Narodzenia pojawia się też wersja z orzechami włoskimi, chociaż gdzieniegdzie da się ją kupić cały rok. Tutaj polecam Wam zajść do restauracji specjalizującej się w tym daniu zaraz przy nabrzeżu Lublanicy – Moji struklji. Może nie jest najtańsza, ale za to serwują moim zdaniem najlepszą štrukli w Ljubljanie!

Do picia dobrym wyborem będzie lokalne piwo z browaru Union znajdującego się w Ljubljanie. Znajdziecie je w każdym barze w mieście. Drugim popularnym słoweńskim browarem jest Laško, który też warto spróbować, chociażby dla porównania. Na deser polecam:

• Potica, czyli rolada z orzechami, która najczęściej pojawia się w okolicach świąt,
• Prekmurska gibanica – ciasto z warstwami orzechów włoskich, maku, jabłek oraz kremu,
• Kremna rezina – kremowe ciasto na bazie czegoś przypominającego budyń, bitej śmietany i ciasta francuskiego, wyglądające nieco jak nasza papieska kremówka,
• Štrukli – nie mogło też zabraknąć mojego ulubionego deseru, czyli štrukli w wersji na słodko.

Prezent dla Was

Żeby ułatwić Wam Waszą podróż przygotowałam dla Was PDF z mapą i krótkimi opisami miejsc, który możecie wydrukować i zabrać ze sobą na wycieczkę. Żeby ją pobrać należy kliknąć TUTAJ. Jeśli zamiast papierowej wersji wolicie jednak wersję online to mam dla Was również mapę w Google Maps z wszystkimi punktami wymienionymi w tym wpisie. Dzięki czemu macie część informacji z wpisu, zdjęcia miejsc, a także możecie skorzystać z opcji nawigacji pomiędzy tymi punktami. Żeby skorzystać z mapy online wystarczy kliknąć TUTAJ bądź zeskanować kod QR z wersji do druku.

PS. Tą trasę można zacząć od początku, tak jak ją ułożyłam, ale można zacząć ją też od końca. Wybór należy do Was.

Mam nadzieję, że wpis i mapa przeze mnie przygotowana będą dla Was przydatne i zakochacie się w tym mieście równie mocno co ja!